نشریه علوم رایانشی
پیاپی 3 (زمستان 1395)

تصدیق امضای دستنویس یکی از روش های مرسوم تصدیق هویت افراد در حوزه بانکداری محسوب میشود که معموال به دو صورت برخط و برونخط انجام میشود. با پیشرفت فناوری، در مجامع پژوهشی صورت برخط بیشتر مورد توجه قرار گرفته است و تکنیکهای متعددی برای انجام آن پیشنهاد شده است. در این مقاله یک روش جدید بر مبنای ویژگی Vector-I پیشنهاد میکنیم. این روش در اصل برای تصدیق هویت گوینده پیشنهاد شده است که ما در اینجا آن را برای مسئله تصدیق برخط امضای دستنویس اختصاصی کردهایم. در این روش یک بردار ویژگی با طول ثابت از هر امضا استخراج میشود که بردار ویژگی Vector-I نامیده میشود و بر مبنای آن کار تطبیق الگو انجام میشود. در حین تطبیق الگو، امتیازدهی بر مبنای معیار شباهت کسینوسی انجام میشود و به منظور کاهش تنوعات درون کالسی از دو روش NAP و WCCN بهره گرفته شده است. نتایج حاکی از برتری دقت روش پیشنهادی بر روی دادگان SigWiComp2013 به میزان 17 درصد نسبت به بهترین دقت گزارش شده بر روی این دادگان موجود میباشد.

در این مقاله، مروری بر واسط های مغز رایانه و بخش های مختلف آن ارائه می گردد. واسط های مغز رایانه با هدف دستیابی به یک راه ارتباطی بین مغز و یک دستگاه خارجی طراحی می شوند به گونه ای که کاربر آن بتواند بدون نیاز به هیچ یک از اندام بدن و تنها با استفاده از مغز خود یک دستگاه بیرونی را کنترل نماید. طراحی این واسط ها نیازمند به شناخت مغز و پدید ه های نروفیزیولوژیکی که در هنگام انجام فعالیت های مغزی مختلف رخ می دهند، می باشد. همچنین به ابزار های قوی برای دریافت سیگنال از مغز و پردازش آن ها نیاز دارد. هدف از پردازش سیگنال های دریافتی از مغز، دستیابی به دستوراتی است که کاربر قصد صدور آن ها به دستگاه خارجی را دارد. واسط های مغز رایانه دارای کاربرد های فراوانی هستند که مهمترین آن ها دستیابی به ابزاری برای کمک به بیمارانی است که هیچ راه ارتباطی با دنیای بیرون ندارند.

با ظهور هر موضوع و فناوری جدید در دنیای سایبری، مبحث امنیت یکی از مهمترین مسائل مربوطه به آن خواهد بود. کسب و کار دیجیتال به دنبال کسب و کار الکترونیک، یکی از مباحث نوظهور در دنیای فناوری اطلاعات است و امنیت سایبری، بنیان کسب و کار و نوآوری دیجیتال می باشد. در این محیط، سازمانهای فناوری اطلاعات، زیرساخت محدودی را تحت نظر خود دارند و بزرگ ترین چالشهای امنیتی آنها مربوط به خدمات و اطلاعات خارج از کنترل آنها خواهد بود که باعث به وجود آمدن مخاطرات امنیتی جدیدی برای سازمانها می شود. هدف از این پژوهش، شناخت حوزه هایی است که برای مدیریت چنین مخاطراتی و در نتیجه موفقیت در مدیریت امنیت در دنیای دیجیتال باید مورد توجه قرار گیرند. در همین راستا در سالهای اخیر تحقیقاتی انجام گرفته است تا به تبیین عوامل موفقیت امنیت سایبری در دنیای کسب و کار دیجیتال بپردازند. در این پژوهش، تحقیقات موسسه گارتنر در این حوزه بررسی شدند و مشخص شد که خصوصیات کسب و کار دیجیتال باعث تغییر برخی مدلها و روش های مدیریت در زمینه امنیت شده است. در نهایت نتایج پژوهش نشان داد که رهبری و حاکمیت، محیط تهدید جدید، امنیت سایبری در کسب و کار و دنیای جدید و تغییر فرهنگی، 5 عاملی هستند که برای موفقیت در زمینه امنیت سایبری کسب و کار دیجیتال باید به آنها توجه کرد.

ارائه دهندگان سرویس کاربرد (ASP) با هدف کاهش هزینه های مالی به اجاره ماشین مجازی (VM) ارائه شده در محیط ابری روی می آورند. مهمترین مشخصه رایانش ابری که می تواند به ASP در کاهش هزینه کمک کند، خاصیت مقیاس پذیری منابع ابری است. از این رو ASP با تدارک مکانیزمی جهت مقیاس بندی خودکار منابع اجاره شده، سعی می کند از تامین بیش از نیاز و تامین کمتر از نیاز جلوگیری کند. محققان به ارائه مکانیزم ها و بررسی پارامترهای موثر در تصمیم گیری این مکانیزم می پردازند. اما به جز نحوه دستیابی به یک تصمیم مقیاس بندی، چگونگی اجرا کردن تصمیم از اهمیت بالایی برخوردار است. از دید نویسندگان این مقاله، اینکه در هنگام اجرای تصمیم مقیاس بندی پایین کدام ماشین اجاره شده برای آزادسازی انتخاب شود یک چالش اساسی است که می تواند در عملکرد مکانیزم تاثیرگذار باشد. در این مقاله با شبیه سازی چرخه کامل مدیریت خودکار منابع در شبیه ساز کلادسیم ، رویکردهای نوینی برای گزینش VM مازاد ارائه می شوند. تفاوت چشمگیر در نتایج و عملکرد مکانیزم مقیاس بندی در اثر اعمال هر کدام از رویکردهای پیشنهادی، بر اثربخشی و اهمیت سیاست گذاری در گزینش VM مازاد دلالت می کنند. همچنین نتایج نشان داد که رویکردهای آگاه به بار می توانند به بهبود کیفیت سرویس (18 %) از لحاظ کمی و کیفی و رویکرد آگاه به هزینه به کاهش هزینه (20 %) کمک کنند.

افزایش حجم اطلاعات روی وب، موجب تولید ابزارهایی شد که پیدا کردن اطلاعات مرتبط به کاربران را برای آنها آسان تر کنند. یکی از این ابزارها که امروزه جزء مهمی از سیستم های تجارت الکترونیکی است، سیستم توصیه گر است. طراحی الگوریتم های توصیه معمولا با هدف بهبود دقت انجام می شود؛ اما ثابت شده که تمرکز روی این معیار به تنهایی برای ساخت یک توصیه گر خوب کافی نیست و توجه به ابعاد دیگر این سیستم ها نیز ضروری است. یکی از معیارهای مهم که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته، تنوع اقلام لیست توصیه است. افزایش تنوع در توصیه ها منجر به کاهش دقت می شود. مسالهی مطرح در این رابطه، میزان مناسب تنوع بخشی به توصیه ها است. از آنجا که نیاز هر کاربر به تنوع با کاربران دیگر متفاوت است، می توان تنوع بخشی را متناسب با نیاز هر کاربر انجام داد. در این پژوهش روشی مبتنی بر شبیه سازی تبرید دوهدفه ارائه می شود که با استفاده از آن می توان برای هر کاربر یک لیست توصیه بهینه بر مبنای دو معیار دقت و تنوع شخصی سازی شده ایجاد کرد. نتایج اجرای روش پیشنهادی روی داده های Movielens و Netflix نشان می دهد که با این روش تنوع بخشی شخصی سازی شده در ازای حداکثر 35/5 درصد کاهش دقت نسبت به روش استاندارد پالایش مشارکتی انجام می شود.

سیستم های پرسش و پاسخ زیر شاخه ای از علوم پردازش زبان طبیعی و بازیابی اطلاعات محسوب می شوند. سیستم های پرسش و پاسخ، پرسش را به یک زبان طبیعی (مثلا فارسی) دریافت کرده و جواب مختصر و دقیق را در اختیار کاربر قرار می دهند. بنابراین دیگر لازم نیست کاربر مانند سیستم های بازیابی اطلاعات پرسش خود را به کلید واژه ها تبدیل کند و پس از بازیابی، تعداد زیادی سند را مطالعه کند تا به جواب دلخواه خود برسد. پیشرفت های قابل توجهی در این زمینه، بخصوص در زبان انگلیسی انجام شده است، اما در زبان فارسی چنین سیستمی طراحی و پیاده سازی نشده است. در صورتیکه مزایای اینگونه سیستم ها و کاربردهای آنها مانند استفاده به عنوان جویشگر با قابلیت ویژه پرسش و پاسخ، دستیارهای همراه و غیره قابل توجه است. در این مقاله، مراحل تولید اولین سیستم پرسش و پاسخ فارسی در دامنه نامحدود و وب مبنا به نام «جویا» به همراه مجموعه داده های این سیستم، معرفی خواهد شد. جویا بصورت کلی شامل زیرمولفه های پردازش پرسش، بازیابی اطلاعات و استخراج جواب دقیق می باشد. به دلیل نبود مجموعه داده ارزیابی در زبان فارسی مجموعه داده ارزیابی برای این سیستم تهیه شده است. مجموعه داده ارزیابی شامل 412 پرسش متنوع، و پاسخ متناظر آن است. سیستم پیشنهادی به 80 درصد صحت دست پیدا کرده است.